शेतकऱ्यांच्या गटांनुसार अनुदानाच्या रकमेत फरक; लहान शेतकऱ्यांना सव्वा लाख, तर मोठ्या शेतकऱ्यांना १ लाख रुपये अनुदान.
अनुदान मिळवण्यासाठी शेतकऱ्यांचे गट
कृषी विभाग शेतकऱ्यांच्या जमीन धारणेनुसार त्यांचे दोन गटांमध्ये विभाजन करतो आणि त्यानुसार अनुदानाचा लाभ देतो. छोटे शेतकरी (ज्यांच्याकडे २ हेक्टरपेक्षा कमी जमीन आहे), महिला शेतकरी आणि अनुसूचित जाती/जमाती (SC/ST) प्रवर्गातील शेतकऱ्यांसाठी अनुदानाची मर्यादा अधिक असते. या विशेष गटांना ट्रॅक्टरचलित अवजारांवर ५०% पर्यंत अनुदान मिळते, तर मोठ्या शेतकऱ्यांना (ज्यांच्याकडे २ हेक्टरपेक्षा जास्त जमीन आहे) ४०% पर्यंत अनुदान मिळते. महिला शेतकरी आणि SC/ST प्रवर्गासाठी जमिनीच्या क्षेत्राची अट लागू नसते.
ट्रॅक्टरसाठी उपलब्ध अनुदान
शेतकरी कोणत्याही एचपीचा (HP) नवीन ट्रॅक्टर खरेदी करू शकतात, परंतु अनुदानाची रक्कम निश्चित आहे. छोटे शेतकरी, महिला शेतकरी आणि SC/ST प्रवर्गातील शेतकऱ्यांसाठी कमाल ₹१,२५,००० (सव्वा लाख रुपये) अनुदान दिले जाते, तर मोठ्या शेतकऱ्यांसाठी कमाल ₹१,००,००० (एक लाख रुपये) अनुदान उपलब्ध आहे.
ट्रॅक्टरचलित प्रमुख अवजारांसाठी अनुदान मर्यादा
जमीन तयार करण्यापासून ते काढणीपर्यंतच्या अनेक अवजारांवर अनुदान मिळते. उदाहरणार्थ, नांगर (MB Plough) साठी ₹१७,००० ते ₹७१,००० पर्यंत अनुदान उपलब्ध आहे. याशिवाय, सरी वरंबा (रिजर) साठी ₹३३,००० पर्यंत, कल्टिवेटरसाठी ₹२५,००० पर्यंत, आणि पेरणी यंत्रासाठी (Seed Drill) ₹३०,००० पर्यंत अनुदान दिले जाते. फळबागायतदार शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे असलेले एअर असिस्टेड स्प्रेअरसाठी (Air Assisted Sprayer) ₹१,३८,००० पर्यंत अनुदान दिले जाते.
काढणी आणि मळणीसाठी विशेष अनुदान
काढणी आणि मळणी प्रक्रियेतील अवजारांसाठीही मोठी तरतूद आहे. गहू किंवा भात पिकाची काढणी करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या रिपर कम बाइंडर (Reaper cum Binder) साठी ₹१,५०,००० पर्यंत अनुदान मिळते. मळणी यंत्रासाठी (Multi Crop Thresher) ₹१,२५,००० पर्यंत आणि भात पिकासाठी वापरल्या जाणाऱ्या पॅडी थ्रेशरसाठी (Paddy Thresher) ₹१,१०,००० पर्यंत अनुदान मिळते. यासोबतच, जनावरांसाठी चारा बारीक करणाऱ्या ट्रॅक्टर चलित चाप कटरसाठी ₹१,००,००० पर्यंत अनुदान उपलब्ध आहे.
ट्रॉलीसाठी मिळणारे अनुदान
शेतमाल घरी किंवा बाजारात नेण्यासाठी आवश्यक असलेल्या ट्रॉलीसाठीही कृषी विभाग अनुदान देतो. ३ टन क्षमतेच्या ट्रॉलीसाठी ₹७५,००० आणि ५ टन क्षमतेच्या ट्रॉलीसाठी ₹१,००,००० पर्यंत अनुदान दिले जाते.