उत्पादन खर्च वाढला, शेतमालाला भाव नाही; काय पिकवावे? हा यक्षप्रश्न शेतकऱ्यांसमोर उभा.
खतांच्या किमतीत मोठी वाढ, आर्थिक गणित कोलमडले
गेल्या काही वर्षांपासून रासायनिक खतांच्या किमतीत सातत्याने वाढ होत असल्यामुळे शेतकरी आधीच चिंतेत आहेत. आता आगामी हंगामाच्या तोंडावर पुन्हा एकदा खतांच्या दरात मोठी भाववाढ झाल्याने शेतकऱ्यांच्या चिंतेत भर पडली आहे. हंगाम सुरू होण्यापूर्वीच खतांच्या किमती प्रतिगोणी २०० ते २५० रुपयांनी वाढल्या आहेत.
उत्पादन वाढीसाठी रासायनिक खते हा महत्त्वाचा घटक असल्याने शेतकऱ्यांची खतांना मोठी मागणी असते. ही गरज लक्षात घेता, खतांचे भाव सतत वाढत असल्याने शेतकऱ्यांवर मोठा आर्थिक भार पडत आहे. गोणीमागे २०० ते २५० रुपये अधिकचे मोजावे लागत असल्याने, सुरू होत असलेल्या हंगामात शेतकऱ्यांचा उत्पादन खर्च मोठ्या प्रमाणात वाढणार आहे.
शेतकऱ्यांची व्यथा: ताळमेळ जुळत नाही
एकीकडे शेतीमालाला उत्पादन खर्चाच्या प्रमाणात भाव मिळत नाहीये, तर दुसरीकडे खते आणि कीटकनाशकांच्या किमती दरवर्षी वाढत आहेत. यामुळे संपूर्ण अर्थचक्रच कोलमडले असून, आगामी हंगामाचे नियोजन करताना शेतकऱ्यांना नाकीनऊ येत आहे.
जुन्नर तालुक्यातील शेतकरी सध्या उन्हाळी कांदा आणि इतर पिकांसाठी खत खरेदी करण्यासाठी दुकानांमध्ये जात असताना त्यांना किमती वाढल्याचे सांगितले जात आहे. सध्या कांद्याच्या पिकासाठी एकरी सरासरी चार बॅग रासायनिक खत लागते. अशावेळी, खतांच्या किमतीतील वाढ त्यांच्या आर्थिक गणितावर थेट परिणाम करणारी आहे.
शेतकऱ्यांमधून नाराजीचा सूर: जुन्नर तालुक्यातील खत विक्रेत्यांनी सांगितले की, “एकीकडे शेतमालास भाव मिळत नसताना खते व कीटकनाशकांच्या किमती दरवर्षी वाढत असल्याने शेतकऱ्यांमधून तीव्र नाराजीचा सूर उमटत आहे.”
शेतकऱ्यांसमोर यक्षप्रश्न
वाढत्या उत्पादन खर्चापुढे शेतमालाचे दर स्थिर राहत नसल्यामुळे शेतकरी हताश झाले आहेत. शेतकरी सीताराम डुंबरे यांनी आपली व्यथा मांडताना सांगितले की, गेल्या एक वर्षापासून सोयाबीन आणि कांद्याचे भाव देखील घसरलेले आहेत.
“सोयाबीनच्या दराची तीच अवस्था झाली आहे. त्यामुळे आता नेमके पिकवावे काय आणि काय नको, हा यक्षप्रश्न आज शेतकऱ्यांसमोर उभा ठाकला आहे आणि रासायनिक खताचे भाव दिवसेंदिवस वाढतच आहेत.”
खते, बियाणे, कीटकनाशके यांसारख्या निविष्ठांच्या वाढत्या किमती आणि शेतमालाच्या दरातली घसरण यामुळे शेतकरी सध्या मोठ्या आर्थिक संकटात सापडले आहेत.